Onder het huidige strafwetboek zijn de straffen voor verkrachting en seksueel geweld in het algemeen zeer hoog. Het gaat hier om de straffen zoals opgenomen in de nieuwe wet van 2022 en het strafwetboek van 1867.
Wat is de straf voor verkrachting in België?
Verkrachting wordt momenteel bestraft met een opsluiting tussen de 10 en 15 jaar. In het strafwetboek staat dus geen lagere straf dan 10 jaar cel. Het komt wel voor dat de dader omwille van een blanco strafregister, zijn leeftijd of andere omstandigheden in de praktijk een lagere straf krijgt.
Er zijn ook strengere straffen mogelijk. Het seksueel strafrecht heeft namelijk ook verschillende verzwarende omstandigheden opgenomen. Dit zijn omstandigheden omschreven in de Belgische wetgeving waardoor de straf nog hoger komt te liggen. Hieronder geven we een overzicht van alle verzwarende omstandigheden.
Verzwarende omstandigheden
In geval van seksueel geweld en verkrachting is er dus ook vaak sprake van elementen die ervoor zorgen dat er strengere straffen van toepassing zijn. Vaak gaat het om de gevolgen voor de slachtoffers en/of de situatie waarin slachtoffers zich bevinden. Men zal in dat geval strenger optreden omdat er sprake is van bepaalde verzwarende omstandigheden. De bescherming van het slachtoffer staat hierbij centraal.
Zwaar geweld, foltering, opsluiting
De straf ligt tussen de 15 en 20 jaar cel als de verkrachting gepaard gaat met zwaar geweld, foltering of opsluiting. In geval van verkrachting zal er heel vaak sprake zijn van zwaar geweld bij het seksueel contact. Hiertegen wordt dus strenger opgetreden.
Bedreiging met een wapen
Als de seksuele handelingen gebeuren onder bedreiging met een wapen, zal de straf ook hoger liggen. Dit wordt bestraft met een opsluiting tussen de 15 en 20 jaar.
Toediening van drugs
Wanneer er voorafgaand aan de verkrachting drugs worden toegediend, wordt dit ook aanzien als een ernstige vorm van misdrijf die langer strafbaar is. In dit geval is er sprake van een opsluiting tussen de 15 en 20 jaar.
Kwetsbare toestand
Ook als het slachtoffer in een kwetsbare toestand verkeert, zal de straf hoger liggen en kunnen oplopen tot 30 jaar. In het seksueel strafrecht praat men over een persoon van kwetsbare toestand als:
- de dader bekend was
- als het slachtoffer zwanger is
- als het slachtoffer zeer jong is
- als het slachtoffer ziek is of een lichamelijk of geestelijk gebrek heeft
Minderjarige jonger dan 16 jaar
Indien het slachtoffer jonger is dan 16 jaar kan het misbruik worden bestraft met een opsluiting tussen 20 en 30 jaar.
Minderjarige ouder dan 16 jaar
Als het gaat om een minderjarig slachtoffer ouder dan 16 jaar, stelt het strafwetboek dat er een opsluiting tussen 15 tot 20 jaar van toepassing is.
Incest
Als de seksuele handeling plaatsvindt binnen de familiale sfeer zijn er ook vaak zwaardere straffen van toepassing. Hier gaat om een opsluiting tussen 20 en 30 jaar cel in geval van incest. Dit omdat er dan vaak sprake is van een familiale gezagsrelatie. Ook bij andere intrafamiliale seksuele handelingen is er een hogere straf van toepassing. In dat geval gaat het om een opsluiting tussen 15 en 20 jaar.
Dood tot gevolg
Hier gaat het ook duidelijk om een verzwarende omstandigheid. Wanneer de verkrachting gepaard gaat met de uiteindelijke dood van het slachtoffer, zal dit bestraft worden met een opsluiting tussen de 20 en de 30 jaar cel.
Andere verzwarende omstandigheden
- Mogelijks is er sprake van een discriminerende drijfveer bij de dader. In dat geval wordt verkrachting bestraft met opsluiting van 15 tot 20 jaar.
- Als er sprake is van een gezagsrelatie of vertrouwenspositie, zegt de nieuwe wet dat dit strafbaar is met een opsluiting tussen 15 en 20 jaar cel.
- Indien de verkrachting werd gepleegd met de hulp of in aanwezigheid van meerdere personen, zal dit worden bestraft met een gevangenisstraf tussen de 15 tot 20 jaar.
Hoe hoog is de schadevergoeding bij verkrachting?
Naast strafrechtelijke sancties zal er ook vaak een schadevergoeding zijn voor het slachtoffer. Vaak gaat het hier om een morele schadevergoeding voor het slachtoffer omdat deze emotionele schade heeft geleden. De rechter zal hierbij rekening houden met de omstandigheden en de ernst van de feiten.
Wat is het verschil met aanranding van de eerbaarheid?
Voor aanranding van de eerbaarheid worden er meestal lagere straffen uitgesproken. Hier ligt het maximum op een gevangenisstraf op 5 jaar. Het verschil zit met verkrachting zit in het feit of er sprake is van seksuele penetratie. Het gaat hier om penetratie van elke aard. Penetratie kan met elk middel ook plaatsvinden. Vanaf het feit dat er sprake is van een bepaalde seksuele daad met penetratie, is er sprake van verkrachting. Mensen denken vaak dat de penetratie met geslachtsdelen moet plaatsvinden, wat dus niet zo is. Dit staat duidelijk omschreven in de definitie van verkrachting.
Vaak is er twijfel of er effectief penetratie heeft plaatsgevonden. De rechtbank zal nagaan of dit bewezen kan worden door het slachtoffer als dit niet blijkt uit de feiten. Als de penetratie niet bewezen is, zal de advocaat van de verdachte de herkwalificatie naar aanranding van de eerbaarheid kunnen pleiten, hetwelk een lagere straf tot gevolg kan hebben.
Wat als er ook sprake is van openbare zedenschennis?
Mogelijks gaat een verkrachting ook gepaard met het misdrijf openbare zedenschennis. Dit is een afzonderlijk misdrijf. Er zal een veroordeling volgen op basis van het misdrijf met strengere straffen, waardoor de straf voor verkrachting van toepassing is.
Wat als er toestemming is?
Er kan ook sprake zijn van toestemming. De politie zal onderzoeken of de seksuele partner al dan niet toestemming heeft gegeven. Als er geen sprake is van dwang en er een toestemming is, zal het vaak gaan om feiten die niet strafbaar zijn. Het onderzoek van de politie aangaande het misbruik is dus cruciaal.
Hoe kan een advocaat helpen?
Zoals je hierboven kan lezen, is de wetgeving rond seksuele handelingen en seksuele integriteit zeer complex. Het is dan ook raadzaam om hierin vrijblijvend geadviseerd te worden door een advocaat met specialisatie in verkrachtingszaken.
