De verjaring van seksuele misdrijven is een gevoelig onderwerp waarover verschillende meningen bestaan. Hieronder geven we een overzicht van de regels en een antwoord op vragen zoals wat verjaring juist is, welke verjaringstermijnen er gelden bij verkrachting van meerderjarigen en of verkrachting verjaart wanneer het seksueel misbruik heeft plaatsgevonden ten aanzien van een minderjarige.
Wat is verjaring juist?
Verjaring is een term die vaak wordt gebruikt in het Belgisch strafrecht. Het houdt in dat indien er een bepaalde termijn is verstreken na het plegen van een misdrijf, de dader niet langer vervolgd kan worden. Dit kan betekenen dat de dader ongestraft wegkomt, zelfs als er bewijzen zijn. Er kan sprake zijn van verschillende termijnen afhankelijk van het soort misdrijf.
Verjaart verkrachting bij meerderjarige slachtoffers?
Verkrachting heeft specifieke verjaringstermijnen in het wetboek van strafvordering. Afhankelijk van de omstandigheden en de leeftijd van het slachtoffer kan de verjaringstermijn variëren. Hieronder een overzicht wanneer het slachtoffer meerderjarig is:
- Als de verkrachting gepaard gaat met de dood tot gevolg, betreft de verjaringstermijn 15 jaar
- In alle andere gevallen betreft de verjaringstermijn 10 jaar
Dit is ook het geval als de verkrachting gepaard gaat met verzwarende omstandigheden, zoals bv. gebruik van geweld, foltering of de bedreiging met een wapen. Huidige verjaringstermijnen kunnen omwille van correctionalisering wel zakken tot 5 jaar.
Wanneer is er sprake van correctionalisering?
In België heeft er de afgelopen jaren een grote verandering plaatsgevonden in het juridische systeem, namelijk de toepassing van correctionalisering. Dit betekent dat misdaden die vroeger werden behandeld door het Hof van Assisen, nu voor de correctionele rechtbank komen als wanbedrijf als er sprake is van verzachtende omstandigheden. Hierdoor wordt de nadruk meer gelegd op de juridisch-technische aspecten van een zaak, in plaats van op de emotionele aspecten die vaker een rol spelen in het Hof van Assisen. Zoals hierboven toegelicht, heeft dit ook zijn impact op de uiteindelijke verjaringstermijn voor verkrachting. De wet voorziet in dat geval een verjaringstermijn van 5 jaar als het gaat om een verkrachting zonder de dood tot gevolg.
Wanneer begint de verjaringstermijn te lopen?
De verjaring van de strafvordering begint te lopen op de dag dat het misdrijf heeft plaatsgevonden. Het is dus niet zo dat de verjaringstermijn begint op het moment van aangifte door het slachtoffer.
Verjaring in geval van verkrachting minderjarigen
In de loop der jaren is het seksueel strafrecht strenger en strenger geworden voor ernstige seksuele misdrijven op minderjarigen. Op dit moment is er zelfs een onverjaarbaarheid van toepassing. Sinds 2019 is er een afschaffing van toepassing als de verkrachting gepleegd wordt op een minderjarige. Dit feit zal dus nooit verjaren en de dader zal altijd strafbaar blijven.
De wetgever heeft hierbij gekeken naar de impact van de feiten op het slachtoffer. Bovendien durven minderjarige slachtoffers vaak pas op latere leeftijd feiten kenbaar maken.
Wat kan nog een effect hebben op de verjaringstermijn?
Om het nog wat ingewikkelder te maken, bestaat er ook zoiets als een stuiting of een schorsing van de verjaringstermijn.
Bij stuiting wordt de lopende verjaring onderbroken en herbegint de verjaringstermijn (eenmalig) opnieuw, voor een duur die gelijk is aan de oorspronkelijke verjaringstermijn. Er zijn twee manieren om de verjaring te stuiten: door daden van onderzoek en daden van vervolging. Dit omvat elk onderzoek of elke actie die door een bevoegd persoon wordt ondernomen om het strafdossier samen te stellen of de strafvordering uit te oefenen, zoals een proces-verbaal van de politie of een dagvaarding door de Procureur des Konings.
Bij een schorsing loopt de verjaringstermijn niet verder gedurende een bepaalde periode. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer een beklaagde verzet aantekent.
Is de verjaringstermijn hetzelfde in geval van andere seksuele misdrijven?
Neen, de verjaringstermijn van seksuele misdrijven kan verschillen naargelang het misdrijf. Voor aanranding van de eerbaarheid, ook bekend als aantasting van de seksuele integriteit, is er een termijn van 5 jaar van toepassing. Voor andere zedenmisdrijven zoals online grooming en voyeurisme is dezelfde termijn van toepassing. Als het gaat om kinderpornografie is er weer een onverjaarbaarheid van toepassing. Dit komt omdat het slachtoffer pas jaren later aangifte kan doen en het moeilijk is voor minderjarige slachtoffers om klacht neer te leggen. Het is niet uitzonderlijk dat slachtoffers pas tientallen jaren later een strafonderzoek of een rechtszaak tegen de daders starten.
Vragen over verjaringstermijn?
Ondervind je problemen of zit je met vragen omtrent verjaring? Bij ons kun je discreet en vertrouwelijk terecht, 24/7. Onze gespecialiseerde advocaten in zedenfeiten bieden je een luisterend oor. Wees niet bang om de eerste stap te zetten, want jouw rechtvaardigheid is onze missie.